Αυτές τις μέρες είναι σε εξέλιξη μια πολύ ενδιαφέρουσα Έκθεση ιστορικής μνήμης στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο με τίτλο: “Οι πρόσφυγες – Από τη Μεγάλη…στη Σύγχρονη Ελλάδα”, όπου παρουσιάζονται μοναδικές προσωπικές ιστορίες των 100 χρόνων προσφυγιάς, από την Επανάσταση του 1821 ως τη Μικρασιατική καταστροφή και την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης του 1923 για την ανταλλαγή πληθυσμών.
Περιηγήθηκα με πολύ σεβασμό και προσοχή στα εκθέματα και τις προσωπικές αφηγήσεις και στο τέλος της Έκθεσης έπεσα κυριολεκτικά επάνω σε μια μαρτυρία και ένα έκθεμα που με συγκίνησαν ιδιαίτερα. Ήταν η προσωπική μαρτυρία της αείμνηστης Αιγαλεώτισσας Νίνας Τσιναρίδου, πρώην Προέδρου του Συλλόγου Μικρασιατών Αιγάλεω «Νέες Κιδωνίες» και το κλειδί από το σπίτι των προγόνων της στα Αλάτσατα της Μικράς Ασίας που την περίμενε 95 χρόνια και προέρχεται από τη συλλογή της κόρης της Βάνας Μαυρίδου.
Στη μαρτυρία της, η Νίνα Τσιναρίδου γράφει:
“Το 2015 αξιώθηκα να επισκεφθώ το χωριό της μητέρας μου τα Αλάτσατα, μια όμορφη σήμερα πόλη εβδομήντα χιλιόμετρα από τη Σμύρνη. Είχα την τύχη να έχω στην παρέα την κυρία Μαριάννα Μαστροσταμάτη, τον άνθρωπο που γνωρίζει τα Αλάτσατα σπιθαμή προς σπιθαμή. Με τα λίγα στοιχεία που της έδωσα καταφέραμε και βρήκαμε το σπίτι της μητέρας μου. Χαρακτηριστικό του μια μεγάλη τσικουδιά έξω από το σπίτι που ο παππούς έπλαθε κοφίνια στον ίσκιο της για να μαζέψουν τα καπνά. Περίεργα συναισθήματα στη θέα του σπιτιού που κατοικείται φυσικά από άλλους σήμερα. Φύγαμε γρήγορα βυθισμένοι στις σκέψεις μας.
Το 2017 με το Σύλλογο οργανώσαμε στη Σμύρνη μια μεγάλη έκθεση φωτογραφίας και φέραμε μαζί μας όλους αυτούς που ξεριζώθηκαν τότε και που είχαμε σκοπό ζωής να τους γυρίσουμε στον τόπο τους. Με αυτήν την ευκαιρία επισκέφθηκα ξανά τα Αλάτσατα με όλη την παρέα της Σμύρνης. Όπως ήταν φυσικό βρήκαμε ξανά το σπίτι του παππού.
Κάποια στιγμή η Ελπίδα με πλησιάζει και μου λέει “μην το αφήσεις, δώσε όσα σου ζητήσουν και πάρτο”. Δεν κατάλαβα τι έλεγε, όμως μου έδειχνε με το χέρι της το κλειδί ψηλά στον τοίχο του σπιτιού.
Πλησιάσαμε τους ιδιοκτήτες και όταν τους είπαμε για το κλειδί μας κοίταξαν περίεργα απορημένοι, γιατί δεν ήξεραν για το κλειδί. Απλόχερα μας το χάρισαν και μας βοήθησαν να κάνουμε το όνειρο πραγματικότητα.
Τότε ο γιος μου ο Γιάννης, δισέγγονος του παππού, κατάφερε να κατεβάσει το κλειδί που καρτερούσε ενενήντα πέντε χρόνια τον κάτοχό του. Το άφησε η γιαγιά ζητώντας στη γειτόνισσα να το προσέχει μέχρι να γυρίσει.
95 χρόνια μετά γύρισε ο δισέγγονός της για να αξιωθεί να πάρει στα χέρια του αυτόν τον θησαυρό. Πόσο πράγματι εξωπραγματικό και απίθανο”
Η Έκθεση λειτουργεί ως 30 Ιουνίου 2024 και είναι μοναδική.
Επιμελήτριες της Έκθεσης είναι οι: Νατάσα Καστρίτη, Ρεγγίνα Κατσιμάρδου, Ιφιγένεια Βογιατζή, Άννα Κάνδια και Ανδρονίκη Μαρκασιώτη με τη συνεργασία της Μπέττυς Χωριανοπούλου.
Το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο στεγάζεται στο Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής, Σταδίου 13.